Η Επαρχία Καλαβρύτων έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην έναρξη της
Ελληνικής Επανάστασης κατά του Τούρκου Κατακτητή, το Μάρτιο του 1821. Η
απελευθέρωση των Καλαβρύτων έγινε στις 25 Μαρτίου ύστερα από πενθήμερη
αντίσταση των Τούρκων. Μετά την απελευθέρωση στην Ιστορική Μονή της Αγίας
Λαύρας τελέστηκε επίσημη δοξολογία. Το παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης του Ναού
της Αγίας Λαύρας υπήρξε η σημαία της Ελληνικής Επανάστασης που ύψωσε ο Παλαιών
Πατρών Γερμανός και όρκισε τους αγωνιστές. Σύμφωνα με πηγές, το Λάβαρο το έφερε
στη Μονή ο Ιερομόναχος Νεόφυτος. Το σχήμα του είναι επίμηκες ορθογώνιο και πάνω
εικονίζεται η Κοίμησης της Θεοτόκου. Παρά τις πυρκαγιές και λεηλασίες που
έγιναν στο Μοναστήρι το Λάβαρο δεν υπέστη καμία φθορά. Συντηρήθηκε το 1993 και
διαφυλάσσεται σε ειδική θήκη στη Μονή. Σήμερα αποτελεί τον πολυτιμότερο Εθνικό
θησαυρό.
Οι Γερμανοί μπήκαν στα Καλάβρυτα στις 09/12/1943. Προχώρησαν αρχικά
στην πυρπόληση σπιτιών που ανήκαν σε αντάρτες και αναζήτησαν την τύχη των
Γερμανών τραυματιών της Μάχης της Κερπινής. Το πρωί στις 13/12/1943, ημέρα
Δευτέρα, Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι
οι κάτοικοι στο Δημοτικό Σχολείο.
|
Στο κτίριο του σχολείου έγινε
ο χωρισμός και ο αποχωρισμός. Τα γυναικόπαιδα κλείστηκαν στο σχολείο και οι άνδρες
από 14 χρονών και πάνω οδηγήθηκαν σε φάλαγγες στην κοντινή Ράχη του Καππή.
Ολόκληρη η πόλη παραδόθηκε σης φλόγες. Την ίδια στιγμή ο Οδοντωτός κατηφόριζε
κατάφορτος με τις σοδιές από το πλιάτσικο των Γερμανών στα σπίτια, στα μαγαζιά
και τις αποθήκες, απ΄ όπου άρπαξαν ότι πολύτιμο υπήρχε. Από το ξενοδοχείο
«Μέγας Αλέξανδρος», με μια πράσινη και ύστερα μια κόκκινη φωτοβολίδα, δόθηκε το
σύνθημα της εκτέλεσης. Τα πολυβόλα θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Ακολούθησε η
χαριστική βολή που ολοκλήρωσε το έγκλημα. Διασώθηκαν 13 άτομα. Στο δημοτικό
σχολείο, τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες
έζωναν το κτίριο του σχολείου. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν τελικά
να ξεφύγουν τρέχοντας μακριά από τα σπίτια που φλέγονταν, άρχισαν να αναζητούν
τους δικούς τους. Το μεγάλο Δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι
δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις
2:34΄ της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου
ρολογιού της εκκλησίας.
