Το 2004 ολοκληρώθηκε η κατασκευή
του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4 στην όμορφη Κύπρο. Το περιβόητο και πολλά
υποσχόμενο Ε4 αρχίζει από το Γιβραλτάρ και διασχίζει την Ισπανία, Γαλλία,
Ελβετία, Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ηπειρωτική Ελλάδα,
Πελοπόννησο, Κρήτη και τελματώνει στο νησί της Αφροδίτης. Η κατασκευή των
μονοπατιών μελέτης της φύσης στην Κύπρο ξεκίνησε από το Τμήμα Δασών το 1981, με
πολύτιμη οικονομική αρωγή του Κυπριωτικού Οργανισμού Τουρισμού.
Μαγευτικές εικόνες, σπάνια φυτά,
μοναδικές εμπειρίες, δημιουργήθηκαν μέσα στα δάση της Κύπρου και σε κοινότητες
προσφέροντας μια εναλλακτική απόδραση από την καθημερινότητα, σε ένα σκηνικό
απόλυτης ηρεμίας και εναρμονισμού με την φύση.
Στα κρατικά δάση της Κύπρου
υπάρχουν σήμερα 68 μονοπάτια μελέτης της φύσης, μήκους 300 χιλιομέτρων, ενώ 36
μονοπάτια, μήκους 105 χιλιομέτρων, έχουν κατασκευαστεί από διάφορες κοινότητες,
κυρίως μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.
Τα μονοπάτια και οι αμαξιτοί πριν
από την εμφάνιση και απόλυτη κυριαρχία του αυτοκινήτου ήταν το κύριο μεταφορικό
δίκτυο στην Κύπρο, συνδέοντας μικρά χωριά και πόλεις. Σήμερα, αμαξιτοί και
μονοπάτια έχουν καταστραφεί ή καλυφθεί με άγρια βλάστηση.
Τα μονοπάτια μελέτης της φύσης
προσφέρονται για εμπλουτισμό γνώσεων σε θέματα φυσικού περιβάλλοντος, για
σωματική άθληση, αναψυχή και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Κατασκευάζονται σε
ομαλές κλίσεις για εύκολο περπάτημα από όλες τις ηλικίες. Διακρίνονται σε
γραμμικά, που αρχίζουν από μια περιοχή και καταλήγουν σε άλλη και σε κυκλικά,
που αρχίζουν από ένα σημείο και καταλήγουν στο ίδιο σημείο. Προσεκτικά
σχεδιασμένα, οδηγούν τους περιπατητές σε περιοχές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως
ρυάκια, βουνοκορφές, γκρεμούς, εκκλησάκια, αρχαιολογικούς χώρους,
γεωμορφολογικούς σχηματισμούς. Όλα επεξηγούνται με τη χρήση ειδικών πινακίδων
που τοποθετούνται, σχεδόν, σε όλα τα μονοπάτια. Οι πινακίδες αναφέρονται σε
πληροφορίες που αφορούν, τη χλωρίδα, τη γεωλογία της περιοχής και επικουρούνται
από βοηθήματα όπως βιβλία, φυλλάδια, αφίσες, τρίπτυχα κ.ά.
Το συνολικό μήκος της διαδρομής
στην Κύπρο ξεπερνά τα 500 χιλιόμετρα και ακολουθεί μονοπάτια, ποδηλατοδρόμους,
δασικούς και αγροτικούς δρόμους. Η διαδρομή χωρίζεται σε είκοσι τμήματα. Έχει
αρχή ή τέλος το αεροδρόμιο Λάρνακας, διασχίζοντας την περιοχή
Λάρνακας-Αμμοχώστου μέχρι και το Πάρκο Κάβο Γκρέκο και στη συνέχεια διασχίζει
το Δάσος Μαχαιρά, την οροσειρά του Τροόδους και τη χερσόνησο του Ακάμα,
περνώντας από εξαιρετικής ομορφιάς περιοχές και σημαντικούς χώρους με μεγάλη
οικολογική, ιστορική, αρχαιολογική, πολιτιστική και επιστημονική αξία και
καταλήγει ή ξεκινάει στο αεροδρόμιου Πάφου. Σε χωριά από τα οποία διέρχεται το
μονοπάτι, λειτουργούν αγροτουριστικά καταλύματα.
Υπάρχουν τρεις βαθμοί δυσκολίας:
Κατηγορία 1: Εύκολο μονοπάτι, με
ήπιες υψομετρικές διαφοροποιήσεις.
Κατηγορία 2: Μέτριος βαθμός
δυσκολίας, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μορφολογίας εδάφους, απότομες υψομετρικές
διαφοροποιήσεις και πορεία σε στενό και απότομο έδαφος.
Κατηγορία 3: Υψηλός βαθμός
δυσκολίας, διαδρομή με δύσκολα χαρακτηριστικά μορφολογίας εδάφους, ιδιαίτερα
απότομες υψομετρικές διαφοροποιήσεις, πορεία σε ιδιαίτερα ανώμαλο ή και
ολισθηρό και απόκρημνο έδαφος.
Η Κύπρος είναι μια μικρή χώρα με
μακρόχρονη ιστορία και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Η ΟΥΝΕΣΚΟ έχει περιλάβει
τις αρχαιότητες της Πάφου, τη Χοιροκοιτία και δέκα βυζαντινές εκκλησίες του
Τροόδους στον επίσημο κατάλογο της για την Παγκόσμια Κληρονομιά Πολιτιστικών
και Φυσικών Θησαυρών.
Ακολουθήστε τα βήματα της
Αφροδίτης, μυθολογικής θεάς του έρωτα και της ομορφιάς. Η διαδρομή
επικεντρώνεται στους αρχαιολογικούς
χώρους που ήταν αφιερωμένοι στην αρχαία
λατρεία της θεάς και περιλαμβάνει την Παλαίπαφο, Αμαθούντα και Κίτιο. Αυτοί
συνδέονται με άλλους χώρους και μουσεία, τα οποία διαθέτουν ευρήματα που
σχετίζονται με τη θεά. Η αναζήτηση της θεάς Αφροδίτης μέσα από τη γέννηση και
το χαρακτήρα της, τις τελετές που σχετίζονταν με τη λατρεία της καθώς και μέσα
από φυτά και όστρακα που αναφέρονταν σ’ αυτή, θα μας ταξιδέψουν στα χνάρια της
ιστορίας, του αέναου πολιτισμού και του αξεπέραστου μύθου.
Υ.Σ Οι εν δυνάμει περιπατητές να θυμούνται πως δε
πρέπει να αφήνουν πίσω τους τίποτε πέρα από τα σημάδια των παπουτσιών τους,
ούτε να παίρνουν κάτι μαζί τους από αυτά που επρόκειτο να συναντήσουν, σε μια
προσπάθεια αποφυγής βεβήλωσης των χώρων. Αυτό που μπορούν πάντα να διατηρήσουν
είναι οι….αναμνήσεις.
