Το 1959 στη Χαλκιδική, κάτοικοι του μικρού χωριού των Πετραλώνων στην προσπάθειά τους να βρουν πηγές νερού για τις ανάγκες του οικισμού τους εντόπισαν άνοιγμα στις πλαγιές του όρους Κατσίκα. Δύο τολμηροί νεαροί κατέβηκαν με σκοινιά σε βάθος 13 μ. και στην επιστροφή τους άρχισαν να περιγράφουν τους υπέροχους σχηματισμούς σταλακτιτών και σταλαγμιτών που πρώτη φορά είχαν δει στη ζωή τους.
Την ίδια χρονιά έγινε και η πρώτη επιστημονική εξερεύνηση και μελέτη του σπηλαίου από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας Ιωάννη Πετρόχειλο και τη βοηθό του Άννα Πετροχείλου. Οι επόμενες εξερευνήσεις, μέχρι και το 1964, αποκάλυψαν έναν μεγάλο αριθμό θαλάμων και διαδρόμων, ύψους 8 ως 10 μ., με εντυπωσιακό διάκοσμο.
Οι μορφές των πετρωμάτων αλλού θυμίζουν γιγάντιους κάκτους, αλλού ροζ μαργαριτάρια, αλλού στιβαρούς κίονες και αλλού λεπτεπίλεπτες κουρτίνες, ενώ σε αρκετά σημεία λιμνούλες νερού τροφοδοτούνται από σταλακτιτικό υλικό.
Εκτός από τη μοναδική φυσική ομορφιά και το μέγεθός του, το σπήλαιο παρουσιάζει επίσης σημαντικότατο ανθρωπολογικό και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Το 1960 κατά τις εργασίες εξερεύνησης, το σημαντικότερο εύρημα –μοναδικό στην Ελλάδα– ήταν το κρανίο πρωτόγονου ανθρώπου, το οποίο σήμερα βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Έζησε πριν από 200.000 χρόνια, ανήκει σε μια μεταβατική μορφή, από το Homo Erectus (Όρθιος Άνθρωπος) στο Homo Sapiens (Σοφός Άνθρωπος) και αποτελεί την αρχαιότερη μαρτυρία για την παρουσία του ανθρώπου στην Ελλάδα. Το κρανίο ήταν καλυμμένο με ένα παχύ στρώμα σταλακτιτικού υλικού. Βρέθηκαν επίσης απολιθωμένα οστά από την πανίδα της περιοχής, που περιλάμβανε αρκούδες των σπηλαίων, ύαινες, λιοντάρια, πάνθηρες, ρινόκερους, ελάφια και ιπποειδή. Τα οστά, μαζί με ένα πλήθος από λίθινα και οστέινα εργαλεία που χρησιμοποιούσε ο πρωτόγονος κάτοικος του σπηλαίου, εκτίθενται στο Παλαιοντολογικό μουσείο που βρίσκεται μόλις λίγα βήματα μακριά από την είσοδο του σπηλαίου.
Οι έρευνες συνεχίστηκαν μέχρι και το 1976. Με επιχορήγηση του ΕΟΤ και τη φροντίδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας άνοιξε για το κοινό στα 1979. Καλύπτει έκταση 10.400 τ.μ., το μήκος των διαδρόμων του φτάνει τα 2.000 μ. και η θερμοκρασία σε όλη τη διάρκεια του χρόνου παραμένει σταθερή στους 17°C (±1ºC). Βρίσκεται 800 μ. από τον ομώνυμο οικισμό της Χαλκιδικής και απέχει 50 χλμ. από τον Πολύγυρο, πρωτεύουσα του νομού, και 50 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη.
Συντάκτρια: Αθηνά Τσακίρη
Διπλωματούχος Ξεναγός
πηγή: visitgreece.gr
